In dit artikel denken we na over Christelijke complottheorieën. Lindsey vraagt: Hallo, pastor John, dank u wel voor deze podcast. Ik heb een vriend die ervan overtuigd is dat de nieuwe COVID-19 vaccins het “teken van het beest” zijn. Iedereen die ermee geïnjecteerd wordt, wordt aan Satan overgegeven en is daarom, volgens de Openbaring, eeuwig verloren. Ik ben het daar niet mee eens. Maar hoe zou u reageren op Christenen die zich overgeven aan zulke spirituele complottheorieën? En wat is “het teken van het beest” precies in Openbaring 16:2 en 19:20?
In dit artikel denken we na over Christelijke complottheorieën. Lindsey vraagt: Hallo, pastor John, dank u wel voor deze podcast. Ik heb een vriend die ervan overtuigd is dat de nieuwe COVID-19 vaccins het “teken van het beest” zijn. Iedereen die ermee geïnjecteerd wordt, wordt aan Satan overgegeven en is daarom, volgens de Openbaring, eeuwig verloren. Ik ben het daar niet mee eens. Maar hoe zou u reageren op Christenen die zich overgeven aan zulke spirituele complottheorieën? En wat is “het teken van het beest” precies in Openbaring 16:2 en 19:20?
Ik wil vooral reageren op het eerste gedeelte van haar vraag, namelijk: Hoe moeten we hierover denken en hoe reageren we op mensen die zich aangetrokken voelen tot deze “spirituele complottheorieën”?
Oud nieuws, nieuwe media
Dit is geen nieuwe vraag. In elke generatie zijn er voorspellingen gedaan over het einde van de wereld. Steeds weer is er gespeculeerd over wereldleiders die de antichrist zouden kunnen zijn, waren er rampen die zeker het nabije einde van de wereld aankondigden, waren er bizarre politieke gebeurtenissen die zeker de eindtijdsprofetieën vervulden en waren er bizarre opeenvolgingen van gebeurtenissen die verweven werden in een web van samenzweringen. Deze theorieën bevestigen zichzelf op een griezelige manier, maar vervolgens verdwijnen ze en zijn ze vergeten tot ze een aantal jaren later opnieuw gevormd worden.
Dit is niet nieuw. Wat nieuw is, is niet de alarmerende mentaliteit of de complottheorieën van luidruchtige doempredikers, wat nieuw is, is de aanwezigheid van social media en de snelheid, het gemak en de mate waarmee deze theorieën zich verspreiden.
Hoe reageren we hierop, vooral persoonlijk, waneer we iemand kennen die zich overgeeft aan zulke speculatie en complottheorieën? Wat moeten we doen wanneer we iemand kennen die altijd iets anders lijkt te zien dan wat er werkelijk is? Mijn antwoord is hierop is gebaseerd op een bepaalde diagnoses van wat er omgaat in hun hoofd.
Een geestelijke aandoening
Wat ik in de loop van de jaren gezien heb, is dat er een bepaald soort persoonlijkheid is — of beter gezegd een bepaald soort geestelijke toestand — die niet in staat lijkt om betrokken te zijn bij, bewogen te zijn door en zich te verheugen in de grote, centrale en heerlijke werkelijkheden van het Christelijke geloof. Ze zijn altijd bezig aan de rand. Het is alsof hun geest en hart magneten zijn die constant ijzerdeeltjes aantrekken van de randen, in plaats van het grote, massieve centrum. En uiteindelijk wordt dat wat het meest belangrijk is, verwaarloosd. Er wordt voorbijgegaan aan heerlijkheid, het wonder en de schoonheid van het Christelijke geloof en ze zijn altijd gefascineerd door randzaken die niet het belangrijkste zijn.
Ik geef je een voorbeeld, omdat ik dit in mijn jaren als dominee zo vaak persoonlijk heb ervaren met sommigen in mijn gemeente. Ik kende ze en ik wist hoe ze reageerden. Ik weet nog dat ik een keer gepreekt had en mijn hart uitgestort had over Christus en Zijn werk, Zijn schoonheid, Zijn heerlijkheid en waarde, Zijn nederige volmaaktheid als mens, Zijn pijnlijke dood en zegevierende opstanding, Zijn overwinning over Satan, hel en dood en Zijn heerschappij in de hemel — ik had alles gegeven om de prachtige, heerlijke, gewichtige en centrale werkelijkheid van Christus en de weg tot verlossing weer te geven.
Na de preek nam iemand bij de deur mijn hand en zei vol opwinding: “Heeft u dit artikel ook gelezen?” Het was een artikel wat weer een puzzelstukje op zijn plaats legde in zijn fascinatie met complotten. Zijn reactie was niet nieuw. Het typeerde hem en het verbaasde me niet. Maar het was gewoon verdrietig. Hij kon volkomen onaangedaan blijven onder een vurige preek waarin de heerlijkste werkelijkheden van het universum werden uitgestalt — onaangedaan, vanwege de belangstelling naar randspeculaties die hem beheersten. Dat is verbazend.
Ik zou zeggen dat het een geestelijke aandoening is en volgens mij moeten we ons best doen om diegene persoonlijk, relationeel en biddend te wijzen op de grote, centrale waarheden van het Christelijke geloof die het hart vormen van wat God doet in Jezus Christus. Ze denken dat ze Bijbels zijn en vurig voor de waarheid, maar de belangrijkste waarheden zijn voor hen niet interessant. Het heeft weinig zin om hun speculatie direct te benaderen. Er zijn zoveel vermoedens dat je niet ver komt. Het is nodig dat het hart wakker wordt voor de overstijgende waarde, grootheid en schoonheid van de meest belangrijke dingen in de Bijbel.
God in het middelpunt
Ik geef je een beeld wat dit kan verduidelijken. Een juiste gedachtengang over de werkelijkheid komt van een juist beeld van God, een juiste waardering van God, Christus en verlossing als het middelpunt van al onze andere gedachten. Denk aan een zonnestelsel. De zon is het middelpunt van het zonnestelsel. Wanneer de zon centraal is draaien de planeten veilig en prachtig in hun baan. Zo zullen al onze gedachten hun juiste plek innemen wanneer God het middelpunt is.
Maar wat als de zon verdrongen wordt en Mars het centrum wordt? Wat als de planeet Mars het middelpunt is? Wanneer je de banen van de planeten volgt, ziet het er allemaal angstaanjagend chaotisch uit. Alles is in de war en Mercury zal zeker in botsing komen met onze planeet. Het kan niet anders, kijk maar naar de baan die hij trekt.
Dat is wat er gebeurt in onze gedachten wanneer we andere werkelijkheden in ons leven willen begrijpen terwijl God niet het middelpunt is. Met andere woorden, het probleem van van verwarde gedachten is een verdrongen centrum. De zon is niet meer de enorme zwaartekracht in onze gedachten, en worden niet overtuigd wanneer we erop gewezen worden dat Mercury niet met onze planeet zal botsen. Vanuit ons standpunt met Mars als het middelpunt, zullen ze zeker botsen. “Kijk maar, ik heb het uitgetekend, dit is wat er zal gebeuren.”
Onze inspanningen moeten erop gericht zijn, door gebed en onderwijs, dat ze wakker worden voor een universum van gedachten waarin God het middelpunt is, een zonnestelsel van welgeordende genegenheden voor God en Zijn centrale Bijbelse werkelijkheden, waarin God het middelpunt is.
Waar wil je jezelf aan toewijden?
Ik ga het niet hebben over het teken van het beest. Dat was het tweede deel van de vraag. Maar dit is hoe ik erover denk, en ik denk dat dat net zo belangrijk is. Het teken van het beest in de Openbaring is een teken dat je de Heere Jezus verlaten hebt en een valse god hebt aanbeden. Het teken zorgt ervoor dat je niet meer vervolgt wordt. Het geeft je voorrechten. Dit teken dat je Jezus hebt verlaten en een vreemde god hebt omhelsd, biedt je voorrechten in een cultuur waarin anti-Christelijke machten heersen.
De weg naar overwinning in die cultuur wordt in Openbaring 12:11 beschreven. De heiligen overwinnen Satan, de kracht achter het beest.
“En zij hebben hem overwonnen door het bloed van het Lam en door het woord van hun getuigenis, en zij hebben hun leven niet liefgehad tot in de dood.”
Waar wijden we ons dus aan toe? Fascinatie met getallen en de naam van het teken van het beest (wat niet van wezenlijk belang is)? Of wijden we ons toe aan een begrip van en een liefde voor het bloed van het Lam, de bereidheid om te getuigen van Zijn grootheid en de bereidheid om ons leven te geven vanwege die overstijgende waarde? Wanneer die vraag in ons hart is beantwoord — denken we vanuit Christus’ heerlijke, centrale werkelijkheden, of ploeteren we aan de randen? — dan kunnen we gerust het teken van het beest verder bestuderen.
Maar wanneer het middelpunt ontbreekt, dan heeft het ploeteren aan de randen van getallen en namen geen zin. Het belangrijkste is niet om erachter te komen wat het teken precies is. Het belangrijkste is dat we Christus zo diep liefhebben dat we bereid zijn om voor Hem te sterven terwijl we rusten in Zijn verzoenende bloed. Zijn oneindige en alles bevredigende waarde is de zon die de planeten van onze gedachten en genegenheden in hun baan houdt.
Ik wil vooral reageren op het eerste gedeelte van haar vraag, namelijk: Hoe moeten we hierover denken en hoe reageren we op mensen die zich aangetrokken voelen tot deze “spirituele complottheorieën”?
Oud nieuws, nieuwe media
Dit is geen nieuwe vraag. In elke generatie zijn er voorspellingen gedaan over het einde van de wereld. Steeds weer is er gespeculeerd over wereldleiders die de antichrist zouden kunnen zijn, waren er rampen die zeker het nabije einde van de wereld aankondigden, waren er bizarre politieke gebeurtenissen die zeker de eindtijdsprofetieën vervulden en waren er bizarre opeenvolgingen van gebeurtenissen die verweven werden in een web van samenzweringen. Deze theorieën bevestigen zichzelf op een griezelige manier, maar vervolgens verdwijnen ze en zijn ze vergeten tot ze een aantal jaren later opnieuw gevormd worden.
Dit is niet nieuw. Wat nieuw is, is niet de alarmerende mentaliteit of de complottheorieën van luidruchtige doempredikers, wat nieuw is, is de aanwezigheid van social media en de snelheid, het gemak en de mate waarmee deze theorieën zich verspreiden.
Hoe reageren we hierop, vooral persoonlijk, waneer we iemand kennen die zich overgeeft aan zulke speculatie en complottheorieën? Wat moeten we doen wanneer we iemand kennen die altijd iets anders lijkt te zien dan wat er werkelijk is? Mijn antwoord is hierop is gebaseerd op een bepaalde diagnoses van wat er omgaat in hun hoofd.
Een geestelijke aandoening
Wat ik in de loop van de jaren gezien heb, is dat er een bepaald soort persoonlijkheid is — of beter gezegd een bepaald soort geestelijke toestand — die niet in staat lijkt om betrokken te zijn bij, bewogen te zijn door en zich te verheugen in de grote, centrale en heerlijke werkelijkheden van het Christelijke geloof. Ze zijn altijd bezig aan de rand. Het is alsof hun geest en hart magneten zijn die constant ijzerdeeltjes aantrekken van de randen, in plaats van het grote, massieve centrum. En uiteindelijk wordt dat wat het meest belangrijk is, verwaarloosd. Er wordt voorbijgegaan aan heerlijkheid, het wonder en de schoonheid van het Christelijke geloof en ze zijn altijd gefascineerd door randzaken die niet het belangrijkste zijn.
Ik geef je een voorbeeld, omdat ik dit in mijn jaren als dominee zo vaak persoonlijk heb ervaren met sommigen in mijn gemeente. Ik kende ze en ik wist hoe ze reageerden. Ik weet nog dat ik een keer gepreekt had en mijn hart uitgestort had over Christus en Zijn werk, Zijn schoonheid, Zijn heerlijkheid en waarde, Zijn nederige volmaaktheid als mens, Zijn pijnlijke dood en zegevierende opstanding, Zijn overwinning over Satan, hel en dood en Zijn heerschappij in de hemel — ik had alles gegeven om de prachtige, heerlijke, gewichtige en centrale werkelijkheid van Christus en de weg tot verlossing weer te geven.
Na de preek nam iemand bij de deur mijn hand en zei vol opwinding: “Heeft u dit artikel ook gelezen?” Het was een artikel wat weer een puzzelstukje op zijn plaats legde in zijn fascinatie met complotten. Zijn reactie was niet nieuw. Het typeerde hem en het verbaasde me niet. Maar het was gewoon verdrietig. Hij kon volkomen onaangedaan blijven onder een vurige preek waarin de heerlijkste werkelijkheden van het universum werden uitgestalt — onaangedaan, vanwege de belangstelling naar randspeculaties die hem beheersten. Dat is verbazend.
Ik zou zeggen dat het een geestelijke aandoening is en volgens mij moeten we ons best doen om diegene persoonlijk, relationeel en biddend te wijzen op de grote, centrale waarheden van het Christelijke geloof die het hart vormen van wat God doet in Jezus Christus. Ze denken dat ze Bijbels zijn en vurig voor de waarheid, maar de belangrijkste waarheden zijn voor hen niet interessant. Het heeft weinig zin om hun speculatie direct te benaderen. Er zijn zoveel vermoedens dat je niet ver komt. Het is nodig dat het hart wakker wordt voor de overstijgende waarde, grootheid en schoonheid van de meest belangrijke dingen in de Bijbel.
God in het middelpunt
Ik geef je een beeld wat dit kan verduidelijken. Een juiste gedachtengang over de werkelijkheid komt van een juist beeld van God, een juiste waardering van God, Christus en verlossing als het middelpunt van al onze andere gedachten. Denk aan een zonnestelsel. De zon is het middelpunt van het zonnestelsel. Wanneer de zon centraal is draaien de planeten veilig en prachtig in hun baan. Zo zullen al onze gedachten hun juiste plek innemen wanneer God het middelpunt is.
Maar wat als de zon verdrongen wordt en Mars het centrum wordt? Wat als de planeet Mars het middelpunt is? Wanneer je de banen van de planeten volgt, ziet het er allemaal angstaanjagend chaotisch uit. Alles is in de war en Mercury zal zeker in botsing komen met onze planeet. Het kan niet anders, kijk maar naar de baan die hij trekt.
Dat is wat er gebeurt in onze gedachten wanneer we andere werkelijkheden in ons leven willen begrijpen terwijl God niet het middelpunt is. Met andere woorden, het probleem van van verwarde gedachten is een verdrongen centrum. De zon is niet meer de enorme zwaartekracht in onze gedachten, en worden niet overtuigd wanneer we erop gewezen worden dat Mercury niet met onze planeet zal botsen. Vanuit ons standpunt met Mars als het middelpunt, zullen ze zeker botsen. “Kijk maar, ik heb het uitgetekend, dit is wat er zal gebeuren.”
Onze inspanningen moeten erop gericht zijn, door gebed en onderwijs, dat ze wakker worden voor een universum van gedachten waarin God het middelpunt is, een zonnestelsel van welgeordende genegenheden voor God en Zijn centrale Bijbelse werkelijkheden, waarin God het middelpunt is.
Waar wil je jezelf aan toewijden?
Ik ga het niet hebben over het teken van het beest. Dat was het tweede deel van de vraag. Maar dit is hoe ik erover denk, en ik denk dat dat net zo belangrijk is. Het teken van het beest in de Openbaring is een teken dat je de Heere Jezus verlaten hebt en een valse god hebt aanbeden. Het teken zorgt ervoor dat je niet meer vervolgt wordt. Het geeft je voorrechten. Dit teken dat je Jezus hebt verlaten en een vreemde god hebt omhelsd, biedt je voorrechten in een cultuur waarin anti-Christelijke machten heersen.
De weg naar overwinning in die cultuur wordt in Openbaring 12:11 beschreven. De heiligen overwinnen Satan, de kracht achter het beest.
“En zij hebben hem overwonnen door het bloed van het Lam en door het woord van hun getuigenis, en zij hebben hun leven niet liefgehad tot in de dood.”
Waar wijden we ons dus aan toe? Fascinatie met getallen en de naam van het teken van het beest (wat niet van wezenlijk belang is)? Of wijden we ons toe aan een begrip van en een liefde voor het bloed van het Lam, de bereidheid om te getuigen van Zijn grootheid en de bereidheid om ons leven te geven vanwege die overstijgende waarde? Wanneer die vraag in ons hart is beantwoord — denken we vanuit Christus’ heerlijke, centrale werkelijkheden, of ploeteren we aan de randen? — dan kunnen we gerust het teken van het beest verder bestuderen.
Maar wanneer het middelpunt ontbreekt, dan heeft het ploeteren aan de randen van getallen en namen geen zin. Het belangrijkste is niet om erachter te komen wat het teken precies is. Het belangrijkste is dat we Christus zo diep liefhebben dat we bereid zijn om voor Hem te sterven terwijl we rusten in Zijn verzoenende bloed. Zijn oneindige en alles bevredigende waarde is de zon die de planeten van onze gedachten en genegenheden in hun baan houdt.
