Welke Christelijke films kan ik kijken?

Voor dat we inhoudelijk kunnen nadenken over het kijken van films met een Christelijke boodschap en films waarin Jezus wordt voorgesteld is het goed om na te denken over het tweede gebod. Als God ons daar verbiedt om ook maar iets af te beelden is een diepere discussie over het kijken van films niet meer nodig.

Het tweede gebod

Als God de goede manier van leven aan Zijn volk bekend maakt, is Hij duidelijk. Hij is na-ijverig, jaloers. Hoewel alle andere volken om hen heen afgoden dienen, mogen zij hun aandacht en vertrouwen niet vestigen op andere goden. Dit is geen egoïstische jaloezie, het is een goddelijke jaloezie die doorziet dat al die andere goden Zijn volk van Hem af willen pakken en beschadigen.

Daarom zegt Hij dat we geen afbeeldingen mogen maken.

U zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben. U zult voor uzelf geen beeld maken, geen enkele afbeelding van wat boven in de hemel, of beneden op de aarde of in het water onder de aarde is. U zult zich daarvoor niet neerbuigen, en die niet dienen, want Ik, de HEERE, uw God, ben een na-ijverig God. (Exodus 20:3-5)

Hij draagt ons op om niets af te beelden, niets wat in de hemel is, niets wat op de aarde is en niets wat onder de aarde is. Toch zien we dat God Zijn volk op andere momenten toch opdraagt om een afbeelding te maken van iets wat in de hemel is en van iets wat op de aarde is.

De prachtige tabernakel die in de volgende hoofdstukken omschreven wordt, is vol afbeeldingen van dat wat in de hemel is. God draagt op om gouden cherubs te maken die zich over het verzoendeksel buigen (Exodus 25:18). Ook op het voorhangsel worden deze hemelse wachters afgebeeld (Exodus 36:8).

Als het volk in de woestijn is en ziek wordt, draagt God Mozes op om iets wat op de aarde is af te beelden. Hij maakt een slang die hij aan een paal hangt, zodat alle zieke Israëlieten genezen worden als ze er naar kijken.

Zo zien we dat dit tweede gebod geen algeheel verbod is op het maken van afbeeldingen, zowel hemelse als aardse dingen mogen afgebeeld worden.

Afleidende afbeeldingen

Maar wat God dan jaloers maakt, zien we in 2 Koningen 18:3-4. Die koperen slang die God het volk gegeven had als middel tot genezing was een afgod geworden. Het volk had de afbeelding een naam gegeven en ze brachten er offers voor. Dat moest opgeruimd worden, het goede middel was een afgod geworden wat Zijn volk beschadigde.

Steeds weer zien we dat afbeeldingen in de context van neerknielen en aanbidding Gods toorn opwekken. Wat God verlangt, is onze aanbidding, die Hem toekomt. Het hoort bij Zijn goede manier van leven om niets af te beelden om ervoor neer te knielen en om die afbeelding te dienen.

Daarom wordt het werk van een kunstenaar juist geprezen als het bijdraagt aan de verspreiding van Gods glorie. De tabernakel was een prachtige afbeelding van het hemelse, maar wel een schaduw (Hebreeën 8:5). Zodra die afbeelding van het hemelse ons afleidt van het hemelse zelf, mist het zijn doel en wordt het een afgod.

Zo werden die oude afbeeldingen waardeloos toen Jezus kwam. Het zou je verloofde verdrietig maken als je meer aandacht voor haar foto hebt dan voor haarzelf als ze bij je is. Waarom zou je naar de foto kijken als ze zelf bij je is?

Zo kunnen afbeeldingen soms goed zijn, maar soms ook afleiden en een afgod worden waarmee we God verdrietig maken. Daarom zijn afbeeldingen die afleiden van God, afgoden.

Levende afbeeldingen

Met dat in gedachten is het goed om na te denken over de bewegende afbeeldingen die om ons heen een boodschap brengen die ons of dichter bij God zal brengen, of ons juist van Hem zal afleiden.

We zagen dat in het Oude Testament afbeeldingen een middel waren om Gods glorie te verspreiden. En hoewel de werkelijkheid in Jezus Christus gekomen is, roept de Bijbel ons nog steeds op om Hem voor ogen te schilderen (Galaten 3:1). Om Hem ten toon te stellen in de wereld die Hem nog niet ziet.

Allereerst door Zijn voorbeeld na te volgen en uit te leven wat Hij in ons werkt, zodat Christus gestalte in ons krijgt (Galaten 4:19). Zo worden we als volgelingen van Jezus door de Heilige Geest gevormd als levende bewegende afbeeldingen van Jezus.

Maar ook schilderen we Hem af door van Hem te getuigen, door over Hem te spreken.

Dat is de manier waarop het Nieuwe Testament ons oproept om Jezus af te beelden. Dat is wat we als mensen, die opnieuw naar het beeld van God gevormd worden, ten toon moeten stellen (Efeze 4:24), en de boodschap die Jezus bracht moeten wij brengen, welke middelen we daar ook voor gebruiken.

Ter overweging

Onze manier van leven en ons getuigenis zijn dus de manier waarop God Jezus en Zijn boodschap bekend wil maken aan de mensen om ons heen. Hoewel ik zelf nog vragen heb over de manier waarop zich dat vertaalt naar het maken en kijken van films vandaag, wil ik in ieder geval nog twee dingen meegeven ter overweging.

1. Beproef de boodschap
Allereerst is het goed om te bedenken dat ook het kijken van een film met een Christelijke boodschap meer is dan zomaar ontspannen. Je gedachten worden veranderd. De boodschap die tot je komt, vormt je, meer nog dan de preek. Het kan je dichterbij Jezus brengen, maar ook van Hem afleiden.

Daarom moet je nog voorzichtiger zijn. Wees waakzaam zoals de discipelen in Berea (Handelingen 17:11). Juist door de krachtige vorm van afbeelden in films met zoveel meer emotie leef je nog intenser mee in het verhaal. Je wordt heel levend meegenomen in de gedachtegang en zo kom je tot dezelfde conclusies als de hoofdpersonen. Of beter gezegd als de regisseur.

Zoals we het leven van onze voorgangers en zijn boodschap steeds weer aan de hand van de Bijbel moeten beproeven, zo daarom ook zeker het leven en de boodschap van de regisseur. Hij is degene die op het moment dat je kijkt grote invloed op je heeft.

Als de Jezus en de boodschap die je worden voorgesteld, niet overeenkomen met de Jezus van wie Zijn discipelen getuigden, dan is het een valse Jezus, een Jezus naar ons eigen beeld. Als Hij je hekel aan de zonde niet groter maakt, je liefde voor God niet versterkt en je niet meer vreugdevolle ijver geeft om Hem te volgen en Zijn Naam groot te maken in deze donkere wereld, volg diegene dan niet.

Zoals er preken zijn die een verkeerde voorstelling geven van Jezus en Zijn boodschap, zo zijn er zeker ook films die ons een andere Jezus voorstellen dan de Jezus van de Bijbel.

Kijk daarom nooit zonder te bidden en zonder in je Bijbel mee te lezen.

2. Onthoud dat je niet Jezus zelf ziet
Als tweede is het goed om te bedenken dat we Jezus nooit kunnen afbeelden zoals Hij eruit zag toen Hij op aarde rondliep. We weten niet hoe Hij er uit zag en waarschijnlijk uiterlijk minder aantrekkelijk dan degenen die Jezus in veel films vandaag de dag voorstellen (Jesaja 53:2).

De Jezus die voorgesteld wordt in een film mag nooit de Jezus worden die je voor ogen houdt. Het is Jezus niet. Hij kan je Jezus voorstellen, Hem ten toonstellen, Hem voor je ogen schilderen zoals een dominee dat kan, maar Jezus zag er anders uit, Zijn stem klonk anders, Zijn emoties waren anders. En wanneer je je meer richt op die afbeelding dan op Hem die afgebeeld wordt, is het afgoderij.

Blijf daarom nooit hangen in de afbeelding zoals de Israëlieten uiteindelijk offers brachten aan de koperen slang (2 Koningen 18:3-4).

Stel jezelf daarom ook bij films met een Christelijke boodschap de vraag: Wordt Jezus en Zijn boodschap zo Bijbels en evenwichtig voorgesteld dat mijn hekel aan de zonde groter wordt, mijn liefde voor God versterkt, mijn vreugdevolle ijver om Jezus te volgen en Zijn Naam groot te maken in deze donkere wereld toeneemt? Als dat zo is, moet je zeker kijken!

Richt je ogen op Jezus.