Kan je psychologie studeren als je de Bijbel volgt?

Pas op dat niemand u als buit meesleept door de filosofie en inhoudsloze verleiding, volgens de overlevering van de mensen, volgens de grondbeginselen van de wereld, maar niet volgens Christus. (Kolossenzen 2:8)

Deze waarschuwing is van toepassing op ons geestelijk leven, maar zeker ook op onze studiekeuze. Inderdaad, of dat nu aardrijkskunde is of psychologie, we moeten waakzaam zijn en bestand zijn tegen de filosofieën van de wereld. Toch staat psychologie niet op dezelfde lijn met aardrijkskunde, geschiedenis of geneeskunde. De laatste drie spelen zich allemaal af in de fysieke wereld die vergaat, terwijl psychologie zich naast een deel fysieke en neurologische aspecten, zich vooral afspeelt in de geestelijke wereld die blijft.

Wanneer je psychologie bestudeert denk je na over de manier waarop je denken, voelen en kennen verbonden is aan wat je doet en hoe je met anderen omgaat. En de Bijbel leert dat ons gedrag voorkomt uit ons hart en dat we daar voorzichtig mee om moeten gaan: “Bescherm je hart boven alles wat te behoeden is, want daaruit zijn de uitingen van het leven” (Spreuken 4:23). Het woord hart staat voor de innerlijke mens dat is waar een psycholoog zich mee bezig houdt.

De wisselwerking tussen ons denken, voelen en kennen en ons gedrag is dus nauw verbonden met wat je gelooft en wat Gods Woord leert. Zonder een evenwichtig Godsbeeld en een Bijbels mensbeeld kunnen we hierin slechts symptomen bestrijden maar niet de wortel van het probleem aanpakken.

Bestudeer Gods psychologie

Daarom wil ik je oproepen om allereerst ook de Christelijke psychologie te bestuderen zoals Gods Woord ons een alomvattend beeld geeft van de manier waarop we moeten denken, voelen en kennen wat invloed heeft op de manier waarop we leven. Wanneer we werkelijk geloven dat de Heere Jezus ons Zijn Geest wil geven, de Trooster, en dat die Geest vruchten voortbrengt van “liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing” dan hebben we iets wat de seculiere psychologie ons niet kan geven.

Zeker, hierin is veel bedekt geraakt en vaak leven we als praktische atheïsten, alsof de Geest dit eigenlijk niet wil of kan werken. Daarom verlang ik ernaar — samen met de psycholoog die me een aantal jaren geleden bevrijdende waarheden leerde over de manier waarop ik dacht en de manier waarop Gods Woord antwoorden geeft op de meest existentiële vragen — dat we als gemeente van de Heere Jezus allereerst terugkeren naar de Bijbel en we elkaar als broeders en zusters, luisterend naar elkaar, wijzen op de geestelijke genezing die Jezus belooft. Nee, fysieke voorspoed belooft Jezus hier op aarde niet, maar ook al vergaat onze uiterlijke mens, toch wordt de innerlijke mens van dag tot dag vernieuwd (2 Korinthe 4:16).

Dáár ligt vandaag vooral de grote nood in ons land. We leven in geestelijke hongersnood en proberen het met wat kruimels van de ik-gerichte en horizontale wetenschap van vandaag wat ons diepste probleem niet aanpakt: ons zondige ik-gerichte hart. En we schuiven het meelijden, meehuilen en luisteren af op professionals terwijl Jezus ons oproept om om te zien naar elkaar en elkaar aan te sporen en te bemoedigen om niet naar het vlees of ons gevoel te leven maar naar de Geest. Die moet heersen in ons leven. Hij alleen is het antwoord, ook voor ongelovige mensen die worstelen met huwelijksproblemen, depressiviteit of eetstoornissen.

Studeer met de hele wapenrusting

Dit sluit een studie psychologie niet uit. We hebben in onze maatschappij absoluut Christelijke, Bijbelgetrouwe psychologen nodig. Daarvoor wil ik wel graag aandringen op gepaste voorzorgsmaatregelen, waakzaamheid, diepe wortels in Gods Woord en geestelijke volwassenheid wanneer je daarin wilt onderzoeken wat de seculiere wereld ons hierover te zeggen heeft. Het is goed om waarheden die God in zijn algemene genade gegeven heeft aan seculiere mensen en dus Gods waarheid is, te verbinden aan fundamentele waarheden van Gods Woord. Niet om Gods Woord te vervangen of te verdraaien, maar enkel om dit gezaghebbende woord te onderstrepen. Maar onthoud dat je werk uiteindelijk nutteloos is wanneer je mensen een goed gevoel kunt geven over zichzelf, wat rust kunt geven hier op aarde, terwijl ze vervolgens hun ziel verliezen omdat je het fundamentele probleem niet aangepakt hebt en je alleen de symptomen hebt bestreden.

Dat is mijn waarschuwing, en misschien ook vooral tegen een nonchalante houding alsof er geen geestelijke wereld is waarin een geestelijke strijd plaatsvind. Die is er, “wij hebben de strijd niet tegen vlees en bloed, maar tegen de overheden,  tegen de machten, tegen de wereldbeheersers van de duisternis van dit tijdperk, tegen de geestelijke machten van het kwaad in de hemelse gewesten” (Efeze 6:12).

Ga dat slagveld niet op, zonder de hele wapenrusting van God.

En ga niet voordat je weet dat God meegaat, welke studie je ook doet. Doe niet wat jij graag wilt, maar vraag aan God: Heere, wat wilt U dat ik doe! De Heere wil je Herder, Leidsman en Heer zijn, ook wat je studie betreft. Deze keuze hoef je niet los te zien van je leven met de Heere. Je hoeft dit niet allemaal zelf te beslissen. Hij wil als je wijze Vader raad geven!

Wie heeft lust den HEER te vrezen,
’t Allerhoogst en eeuwig goed?
God zal Zelf zijn Leidsman wezen;
Leren, hoe hij wand’len moet.