10 gedachten over aanbidding en cultuur

1. In het Nieuwe Testament is weinig te vinden over de manier, stijl en inhoud van gezamenlijke aanbidding. Het nauwkeurig navolgen van het Oude Testament zou tegenspreken dat de wijnzakken verouderd zijn. God moet de manier, stijl en inhoud van aanbidding hebben overgelaten aan ons eigen oordeel, op grond van onze geestelijke wijsheid — niet op grond van onze traditie maar op grond van biddende, doordachte, cultureel alerte, zelf-kritische, Bijbel-verzadigende, God in het middelpunt stellende, Christus-verheerlijkende reflectie, gedreven door een passie die aangewakkerd wordt door de volheid van God. Ik neem aan dat dit een voortdurend proces is, niet een eenmalige poging.

2. Een manier om de verschillen te omschrijven in de manier waarop mensen aanbidding benaderen, is door te spreken van de elitecultuur en de volkscultuur. Met cultuur bedoel ik een levenspatroon, inclusief gedachten, emotie, spraak en activiteit.

Met elitecultuur bedoel ik het levenspatroon wat een hoge prioriteit geeft aan intellectuele en artistieke uitingen waarvan de productie een buitengewoon vermogen vereist, en die ook gedisciplineerde inspanning eisen om begrepen en gewaardeerd te worden.

Met volkscultuur bedoel ik het levenspatroon wat een hoge prioriteit geeft aan uitingen van het hart en het verstand, uitingen die de gemiddelde mensen aanspreken en opbouwen zonder dat ze ongewone inspanning vragen.

Een voorbeeld hiervan is het verschil tussen klassieke muziek en volksmuziek (wat lekker in het gehoor ligt, of wat dan ook de muziek van het volk is — maar ik realiseer me dat er veel meer soorten en stijlen zijn die elkaar ook overlappen en dat we alle soorten en kwaliteiten muziek niet in een hokje kunnen plaatsten.)

Een ander voorbeeld is het contrast tussen een drama van Shakespeare en dat van Guthrie.

Of denk misschien aan het verschil tussen het gedicht “The Windhover – To Christ Our Lord” van Gerard Manley Hopkins:

“I caught this morning’s minion, kingdom
of daylight’s dauphin, dapple-dawn-drawn Falcon, in his riding
Of the rolling level underneath him steady air, and striding
High there, how he rung upon the rein of a wimpling wing.”

En het eenvoudigere gedicht van Edgar A Guest:

“It takes a heap of living to make a house a home”

3. We zouden niet perse moeten oordelen op elitecultuur en volkscultuur. Er zijn karikaturen en buitensporigheden in beide culturen die makkelijk te veroordelen zijn. Dat is niet ons doel. Het is doeltreffender om voor allebei de sterke en zwakke punten te overwegen zodat we de zwakheid in beide culturen kunnen vermijden en hun krachten juist kunnen bevestigen. Zowel de elitecultuur als de volkscultuur hebben wezenlijke kwetsbaarheden tot zondigen en unieke mogelijkheden om God te verheerlijken. Ze kunnen van die kwetsbaarheden verlost worden.

4. Wezenlijke kwetsbaarheden van de elitecultuur bevatten elitarisme en opschepperij. Met veeleisend hoge niveaus van intellect en vaardigheid wordt snel het ego van de mensen opgeblazen zodat ze verleidt worden om minachtend neer te kijken op de volkscultuur met de eenvoudigere prestaties. Het isoleert makkelijk de technische expertise van de grotere vraagstukken van het leven. Het probeert de wezenlijke waarde te bepalen zonder die te definiëren in relatie tot andere, meer geestelijke en persoonlijke werkelijkheden. Het is onvermijdelijk dat het minder toegankelijk is voor de gemiddelde mensen en daarom neigt de elitecultuur naar prestatie in plaats van participatie. En dit presteren neigt weer naar een sfeer van gereserveerdheid en afstand.

5. De wezenlijke kwetsbaarheden van de volkscultuur bevatten luiheid en slordigheid. Er is een wezenlijk neiging richting toenemende onverschilligheid tegenover eenvoudige normen die de uitnemendheid op de meest elementaire niveaus definiëren (bijvoorbeeld, de slechte grammatica in aanbiddingsmuziek als „You Reigneth” of het hebben de woorden U en Gij in dezelfde zin.) Volkscultuur, met zijn wezenlijk anti-intellectuele neiging, neigt naar kortsluiting in de geest en probeert emoties te bewegen met snelkoppelingen. Daarom is de volkscultuur in het algemeen geen conserverende kracht voor grote Bijbels leerstukken.

6. De positieve mogelijkheden van de elitecultuur bevatten het behoud van wat we het leven van de geest kunnen noemen. De elitecultuur verplicht de mensen meer tot hard en helder nadenken. Terwijl de volkscultuur zo in de stroom van de samenleving kan worden geïnjecteerd. In de elitecultuur is het waarschijnlijker dat het intellect behouden wordt dan in de volkscultuur. Het is in het bijzonder cruciaal dat Christenen het leven van de geest niet overgeven aan de seculiere wereld. Allereerst omdat het God toebehoort, en Hij beveelt ons Hem lief te hebben met ons verstand. Ten tweede omdat we de toekomstige generaties zullen verliezen als we geen intellectueel geloofwaardige uitingen van het geloof aan hen door geven.

Verder biedt de elitecultuur de mogelijkheid om de concepten van waarheid, uitnemendheid en schoonheid te behouden als objectieve idealen die geworteld zijn in God als onze Absoluut. Volkscultuur heeft altijd de neiging om iets te verheffen wat werkt. Het is wezenlijk pragmatisch, informeel en haar uitwerkingen zijn niet te meten in termen van objectieve, absolute idealen. Ze zijn meer te meten in algemene termen van de brede aantrekkingskracht en de praktische gevolgen. Elitecultuur heeft de neiging om op een andere manier in de maat te lopen dan een massale aantrekkingskracht of een praktisch effect. Op zijn best streeft de elitecultuur er naar om het beeld van excellentie, schoonheid en waarheid zo getrouw mogelijk aan Gods ultieme voortreffelijkheid te laten weerspiegelen. Elitecultuur heeft dus de potentie (al dan niet het gelijktijdige succes) in het helpen bewaren van de complexheid van de waarheid en deze daarmee bewaakt tegen de wezenlijke neiging van de volkscultuur richting over-vereenvoudiging en eventuele vervorming.

Elitecultuur heeft de potentie in het aanraken van sommige emoties die volkscultuur niet kan raken. Volkscultuur neigt dus naar dat wat vaak gedeeld wordt en het minimaliseert wat zeldzaam is. Maar sommige emoties die bij God horen zijn zeldzaam en diep, en deze kunnen dus het best gewekt en weergegeven worden door de elitecultuur. Bijvoorbeeld, er zijn waarschijnlijk een aantal betekenissen van een woord die hun behoud en expressie het beste vinden in een groot aantal prachtige artistieke verklaringen die geen deel uitmaken van de volkscultuur.

7. De positieve mogelijkheden van de volkscultuur bevat de mogelijkheid voor mensen om samen te komen en met elkaar te communiceren. Volkscultuur bevestigd het belang van het bouwen van bruggen door deelbare ervaring. Het is een ga-en-vertel mentaliteit in plaats van een kom-en-zie mentaliteit. Het doet die extra moeite om haar visie toegankelijk te maken voor de gemiddelde persoon.

Volkscultuur maakt de waarheid zo duidelijk dat de elitegroepen van intellectuelen en artiesten met minachting op de gewone man en zijn behoeften en smaken neerkijken. Ongeacht hoe ze hun talenten ook volbracht hebben. De volkscultuur herinnert ons eraan dat God van de gewone mensen gehouden moet hebben omdat er zo veel van zijn. Volkscultuur is van nature vleselijk: het bekleed haar claims met de huid van gewone mensen en bevestigd impliciet de waarde om maar het verstand en de harten van de massa’s te bereiken.

Volkscultuur op zijn best heeft de potentie om emoties te raken die de elitecultuur in het algemeen niet kan raken. Dus de volkscultuur eert de kostbaarheid van gemiddelde wonderen. Verliefd worden, een wandeling maken, goed eten, een gesprek met een vriend, zwemmen in de oceaan, het krijgen van een baby, tuinieren. Dit zijn waarschijnlijk allemaal onderwerpen die terugkomen in de creatie en communicatie van de volkscultuur. Het helpt ons gewone schoonheid niet te verwaarlozen.

8. In de kerk valt alles wat we doen ergens tussen de overlappende reeks stijlen en kwaliteiten van de elitecultuur en de volkscultuur. Onze muziek, onze architectuur, onze meubels, onze kleding, onze schriftelijke materialen, onze prediking, het onderwijs en het gesprek tussen de diensten enz.

9. Als we denken aan de manier van aanbidding en de algemene toon en sfeer in onze kerk moeten we rekening houden met de mogelijk zwakke en potentieel sterke punten van de elitecultuur en de volkscultuur. We zijn hopelijk in staat al het goede uit beide culturen te bevestigen. Zowel om onszelf te zijn, wat deels onvermijdelijk is, maar ook om wat we moeten zijn om de uitnemendheid, waarheid en schoonheid van God te eren, en om zo alle soorten mensen te bereiken die God roept aan te raken.

10. Dit zal een voortdurend proces zijn, geen eenmalige poging.